Beyond Territory: Membingkai Indonesia dari Luar

"(The nation) is invisible; it must be personified before it can be seen, symbolized before it can be loved, imaged before it can be convinced….” 
(Cerulo, 1995: 3)

Syahdan, kalimat di atas tiba-tiba berjelaga dalam pikiran. Ia menjentik pengalaman yang nyaris lenyap—atau lebih tepatnya tak terjawab—selama kurang lebih dua bulan. Buku setebal gengaman tangan bayi berjudul Identity Designs: The Sights and Sounds of a Nation karya Karen A. Cerulo ini pelan-pelan menyulam perca-perca kegelisahan yang membuncah; membantu mengurai sebuah peristiwa yang meringkus saya seketika, waktu itu.

***

Read More

Testimoni PlayPlus Indonesia

(Saya tulis testimoni ini untuk salah satu rubrik dalam website PlayPlus. Tapi karena website-nya eror dan tidak bisa diakses, saya publis di blog sini dengan sedikit edit).

Bakerja bareng State Alumni baru terjadi kali ini. Sebelumnya saya nyaris tak pernah berhubungan secara intens dengan para alumni IELSP (Indonesia English Language Study Program). Saya diuntungkan “memaksa diri” untuk datang ke Alumni Meeting yang dihelat di Jogja pada sekitar bulan April 2013. Spiritnya hanya satu: karena saya mau ketemu dengan seorang kawan yang satu cohort saat ikut program ke Amerika, Ahyadi namanya. Namun setelah ketemu dengan semua cohort dan grantee IELSP, saya merasa nyaman dan mendapatkan setangkup kehangatan kebersamaan di bawah bendera keluarga alumni. Sehingga ketika ada kabar soal ada kompetisi bagi para alumni bernama Alumni Engagement Innovation Fund (AEIF) yang diselenggarakan oleh Bureau of Education and Cultural Affairs - International Exchange Alumni USAID tahun 2013, saya tidak segan-segan untuk mengontak teman-teman fellow yang sudah saya kenal di Yogyakarta.

Read More

Aile Toplumun Temelidi

Ben şimdi bu kompozisyonla bir aile konusunu anlatıyorum. Bu konu herkes için önemlidir çünkü o toplumun temelidir. Bir toplum aileden başlar. Aile toplumun küçük bir sosyal hayat gibidir. İlk eğitim ailede başlar. Çocuklar toplumda nasıl davranacaklarını, doğruları yanlışları ilk olarak ailesinde öğrenir. Bu yüzden ebeveynlere çok önemli işler düşmektedir.

Her insan farklıdır çünkü her insanın ailesi farklıdır: etnik, ırk, dil ve karakter. Mesela her Tömer’in öğrencisi kültür, karakter ve yetenekleri bakımından faklıdır. Onlar farklı aileden ve farklı ülkeden gelmiştir. Onlar farklı aileden yeni bir hayata gidiyorlar. Onlar burada hep beraber yeni bir toplum olacaklar. Ama karıştırmayın! Her sosyal hayatın toplumsal sözleşmesi ve anlaşması var. Onun ismine sosyal sistem diye biliriz. Bu sınıf da aile ve toplumu anlatmak için çok uygun.

Sosyolojide aile hakkında bir çalışma var yani Aile Sosyolojisi. Sosyolojiye göre etkileşim ve bağlantı çalışmak için küçük sosyal kurum gibi bir aile. Bir toplum sisteminde ailede vardır. Baba ve anne lider olacak ve çocuklarda halk olacak gibi. Buda gösteriyor ki sosyal hayatıda ailenin rolü çok önemli. Bir toplum barış istiyorsa bu aileden başlar.

Read More

Surat Biasa untuk Andre Sutantyo

Kawan Andre yang baik....

Sejak mendengar tekadmu untuk ikut bursa calon legislatif (caleg) DPRD Salatiga tahun 2014, sejujurnya saya terperangah dan tercengang. Yang terpikir hanya satu: kamu benar-benar akan melewati lorong yang penuh intrik. Karena hingga sekarang saya menyaksikan sendiri bahwa jalan politik, di negeri tercinta ini, adalah lorong penuh jebakan dan banyak “main-main”-nya. Sedikit sekali yang murni datang dari hati nurani untuk memikirkan nasib mereka yang diwakili; sangat sedikit pula yang menjadikan politik sebagai seni mengelola “power” untuk memperkuat civil dan society. Tapi dalam praktiknya politik justru menegasikan “power” untuk menindas, menipu dan melemahkan rakyat itu sendiri. Atau tak jarang pula—lewat cara permainan itu—membuat rakyat chaos dan tidak tenang, dan selanjutnya mereka terbiasa berpesta di atas derita bangsanya sendiri. Tentu, itu sebentuk kejahatan struktual, bukan?

Read More